Γιατί "κολλήσαμε" με τα τουρκικά σίριαλ;

Είχα μια γιαγιά από τη Μικρά Ασία, το όνομά της Κυριακή. Θυμάμαι πως κάθε φορά που το σινεμά της γειτονιάς μας είχε τουρκική ταινία, η γιαγιά δεν την έχανε.

Η γιαγιά Κυριακή έφυγε παιδούλα από τη Σμύρνη, ήξερε φαρσί τα τουρκικά και έλεγε ότι στις ταινίες αυτές έβλεπες τι θα πει αληθινή αγάπη! Αν η γιαγιά Κυριακή ζούσε σήμερα, δεν θα έχανε επεισόδιο από τα τουρκικά σίριαλ της ελληνικής TV και σίγουρα θα ξόδευε πολλά χαρτομάντιλα...


Το τρίπτυχο χρήμα-έρωτας-μυστικά είναι το κοινό στοιχείο τους. Οι άνδρες αγαπούν μέχρι θανάτου την καλή τους. Σέρνονται στα γόνατα για να γυρίσει να τους κοιτάξει, για να τους πει μία λέξη. Βέβαια, αυτές οι σειρές δεν έχουν μόνο πάθος και ανεκπλήρωτες, προδομένες, χαμένες αγάπες. Εχουν και αίμα και ιδρώτα, και πιστολίδια, και αδελφοσκοτωμούς για την τιμή της αγαπημένης, της αδελφής, της μάνας…

Ωστόσο, κρύβουν καλά την πραγματικότητα της Τουρκίας. Την παρουσιάζουν λαμπερή, δείχνοντας κυρίως τις γειτονιές του Βόσπορου, τη Βασιλεύουσα… Πουθενά, σε καμία σκηνή δεν βλέπουμε γυναίκες με μπούργκα, παρ’ ότι στην πραγματικότητα καμιά γυναίκα δεν την αποχωρίζεται εύκολα στη γείτονα.
Είπαμε πως δίνουν σημασία στην οικογένεια. Λέτε γι’ αυτό να μας αρέσουν τόσο τα τουρκικά σίριαλ; Οποιος και αν είναι ο λόγος πάντως, τα μηχανάκια τηλεθέασης… έσπασαν στα

«Σύνορα της αγάπης», στις «Χίλιες και μία νύχτες», στο «Κισμέτ», στα «Ασημένια φεγγάρια», στο «Αγιάζι του έρωτα», στον «Ezel» και συνεχίζουν με το «Ερωτας και τιμωρία» στο MEGA και το «Πειρασμός» στον ANT1!

Γιατί, λοιπόν, μας αρέσουν τα τουρκικά σίριαλ τόσο πολύ; Τι λένε επώνυμοι Ελληνες για την επιδρομή των τουρκικών σειρών; Ποιοι διαφωνούν και ποιοι συμφωνούν με τις επιλογές των καναλιών; Η «Espresso της Κυριακής» ζήτησε τη γνώμη ανθρώπων που έχουν κάνεει τηλεόραση και μοιράζεται μαζί σας τις απόψεις τους.
«Μια Πόλη μας ενώνει» 
Ο ηθοποιός και συγγραφέας Στέλιος Μάινας μας γράφει για «τη δική του Πόλη, που ερωτεύτηκε με την πρώτη ματιά». Ηταν και η πόλη του Τούρκου καμεραμάν στα γυρίσματα της ταινίας «Πολίτικη κουζίνα», στην οποία υποδυόταν έναν Κωνσταντινουπολίτη καπετάνιο που γύριζε στην πατρίδα με το καράβι του: «Ακούμπησα την κουπαστή και αντίκρισα… την Αγιά Σοφιά να ξεπροβάλλει μέσα από το λευκό, και δεξιά και αριστερά της να κρέμεται εκείνη η πόλη που κάποτε ήταν και οι δικές μου ρίζες, οι δικοί μου παππούδες και ένιωσα και εγώ εκείνο το κάψιμο στο στομάχι και στα μάτια. Τότε γύρισα και κοίταξα τον Τούρκο καμεραμάν και αμέσως μετά το σύνθημα πως το πλάνο τελείωσε του είπα “αυτή η πόλη είναι η δική μου πόλη”. Ασπρισε, γιατί κατάλαβε αμέσως πού το πήγαινα και με σταθερότητα μου απάντησε “αυτή η πόλη είναι η δική μου πόλη”. Μείναμε να αναμετράμε ο ένας τον άλλο. Και οι δυο μας ήμασταν ανυποχώρητοι, μέχρι που μου πρότεινε το χέρι, χαμογέλασε, με το χαμόγελο του παίχτη που παίζει εντός έδρας και πρόσθεσε: “Αυτή η πόλη είναι και των δυο μας. Η κοινή μας πόλη, καρντάς, ταμάμ;”».

Ο Στέλιος Μάινας μας δίνει ένα μήνυμα μέσα από αυτήν την εξομολόγηση. Εχουμε μια «κοινή πόλη» με τους απέναντι και αυτή μας ενώνει. Μήπως όμως είμαστε και πάλι εμείς εκείνοι που αναπολούν;
«Παρανοϊκό, αλλά αληθινό» 
Ο Ιάσωνας Τριανταφυλλίδης κάνει λόγο για ένα παρόμοιο μαζικό κύμα τουρκικής τέχνης, που έζησαν οι μεγαλύτεροι τη δεκαετία του ’60.

«Ο... έρωτας του ελληνικού κοινού µε τα μελό θεάματα της γείτονος δεν είναι καθόλου ξαφνικός. Τη δεκαετία του ’60 δεν υπήρχε περίπτωση να µην είχες δει ταινία της Χούλια Κότσιγιτ. Τα συνοικιακά σινεμά γέμιζαν ασφυκτικάαπό τους πρόσφυγες και το κλάμα έτρεχε ποτάμι. Αλλωστε, αυτές οι ταινίες αντιμετωπίζονταν περίπου σαν ελληνικές λαϊκές ταινίες, ακριβώς γιατί είχαν πολλά κοινά στοιχεία. Κάτι τελείως παρανοϊκό, αλλά ταυτόχρονα και απόλυτη αλήθεια. Ετσι και τα σημερινά σίριαλ, δυστυχώς, δεν αντιμετωπίζονται σαν ξένα. Εν πάση περιπτώσει, δεν μιλάμε για έργα Τέχνης, αλλά για πραγματάκια της σειράς. Αυτό δεν ισχύει, βέβαια, για κάποιες καλές παραγωγές όπως είναι τα “Σύνορα της αγάπης”. Επίσης, από ένα-δύο επεισόδια που έχω δει από τον “Σουλεϊμάν τον μεγαλοπρεπή” πρέπει να ομολογήσω ότι με εντυπωσίασε η παραγωγή του, ήταν πολύ σοβαρή. Πάντως, γι’ αυτά τα φαινόμενα φταίμε όλοι. Ολοι έχουμε ρίξει λάδι στη φωτιά. Ομως εγώ λέω ότι είναι μόδα. Δεν ξέρω αν θα περάσει. Ολα εξαρτώνται από τους τηλεθεατές. Δεν υπάρχει για μένα καμία προπαγάνδα, κανένα υποχθόνιο σχέδιο. Ο τηλεθεατής έχει στα χέρια του το τηλεκοντρόλ και εκείνος επιλέγει τι θα δει και τι όχι!».
Φτάνει στον γκρεμό η TV
Ο γνωστός ηθοποιός και δάσκαλος υποκριτικής Γιάννης Μόρτζος βλέπει τον κατήφορο της ελληνικής τηλεόρασης, που έχει φτάσει ώς τον γκρεμό πλέον. «Δεν έχει σημασία αν το σίριαλ είναι ελληνικό ή όχι. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η διάθεση του ελληνικού λαού, που περνάει αυτήν τη φοβερή κρίση τον τελευταίο καιρό, τον έφερε στο σημείο να παρακολουθεί αυτά τα μελό που βλέπαμε πριν από πενήντα και εξήντα χρόνια. Τότε έζησε έναν κακό κινηματογράφο και σήμερα βλέπει κακά σίριαλ. Εγώ τα βάζω όλα στο ίδιο τσουβάλι, γιατί είναι σκουπίδια. Παίζουν με την ψυχαγωγία του Ελληνα, δεν του προσφέρουν τίποτε. Τουναντίον, τον καθηλώνουν στην τηλεόραση και τον αποβλακώνουν. Ο θεατής εύκολα παρασύρεται σε κάτι που του προσφέρει συγκίνηση. Μόνο που αυτή η συγκίνηση είναι πέρα για πέρα ψεύτικη. Οταν εμείς κάναμε τις σπουδαίες σειρές παλιά, κοιτάγαμε και το παραμικρό. Γι’ αυτό προτιμούσαμε τις διασκευές μυθιστορημάτων πολύ μεγάλων συγγραφέων, που είχαν να προσφέρουν. Τώρα γράφουν σειρές όπως γράφουν τραγουδάκια για μια μέρα!» καταλήγει.
«Ο,τι μας σερβίρουν»
Η Ελένη Γερασιμίδου είναι μια ηθοποιός που αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το κοινό. Ζητήσαμε τη γνώμη της για το φαινόμενο της υψηλής τηλεθέασης των τουρκικών σειρών και εκείνη μας... αποστόμωσε: «Ο,τι του σερβίρεις παίρνει ο τηλεθεατής. Δεν έχει γνώμη για να πει “εγώ θέλω να δω αυτό το πράγμα” και αυτό είναι και το άλλοθι των καναλιών που λένε “αυτά θέλει ο κόσμος”! Και έτσι βλέπει τα μεσημεριάτικα, τα πρωινιάτικα, τα τουρκικά… Δεν έχω, βεβαίως, κανένα πρόβλημα αν η σειρά είναι τουρκική. Γιατί, οι αμερικανικές τι είναι; Μπορεί μια σειρά να είναι τουρκική και να είναι πολύ καλή, όπως “Τα σύνορα της αγάπης” που ήταν καλογραμμένη και για το είδος της πάρα πολύ καλή. Τα κανάλια διοικούνται από τεχνοκράτες και αυτοί έτσι όπως τα έχουν κάνει, έτσι και θα τα βρουν μπροστά τους. Τα κρατικά κανάλια όμως πρέπει να κάνουν σωστά τη δουλειά τους».
Εμείς γιατί αποτύχαμε;Από την πλευρά του, ο γνωστός σκηνοθέτης και συγγραφέας Μιχάλης Ρέππας έπειτα από τόσες επιτυχημένες δουλειές στην τηλεόραση έχει λόγο να πιστεύει ότι για να παίζονται, σημαίνει ότι αρέσουν. «Το θέμα δεν είναι να αναθεματίζουμε τις τηλεοπτικές επιδόσεις των γειτόνων, αλλά να μελετήσουμε τι κάνουν και τα καταφέρνουν τόσο καλά. Ολα αυτά τα χρόνια που υπήρχαν λεφτά, τα κανάλια μας δεν δοκίμασαν να κάνουν κάποιες παραγωγές με ποιότητα και ανταγωνιστικότητα για το διεθνές περιβάλλον. Τα σίριαλ αντιμετωπίστηκαν ευκαιριακά, σαν δουλειές του ποδαριού. Ελάχιστες σειρές αντέχουν στον χρόνο. Τώρα πια σε περιβάλλον οικονομικής κρίσης είναι πολύ δύσκολη η ανάκαμψη και η παραγωγή φιλόδοξων σειρών. Τώρα πια τα κανάλια θα περιοριστούν σε δραστηριότητες με μοναδική φιλοδοξία την επιβίωση!» επισημαίνει.
«Εύκολες και φτηνές λύσεις»
Η Κατερίνα Λέχου πιστεύει: «Ο κόσμος θέλει μυθοπλασία. Το έδειξε η θερμή ανταπόκριση στο “Νησί”, ωστόσο τα κανάλια θέλουν φτηνές και εύκολες λύσεις, γι’ αυτό και στρέφονται στα τουρκικά σίριαλ».
«Εχω κλειστή την τηλεόραση»
Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, ένας ηθοποιός που ξεχώρισε και διακρίθηκε πολλές φορές για το ταλέντο και την προσφορά του στην Τέχνη, μας είπε: «Η φόρτιση που υπάρχει γενικώς στα κανάλια με έχει κάνει να κλείσω εντελώς την τηλεόραση. Τα κανάλια βρίσκουν λύσεις πρόχειρες διότι, όπως ξέρετε, λεφτά δεν υπάρχουν και πρέπει να “σπρώξουν” τον τηλεοπτικό χρόνο. Και όχι μόνο για τα τουρκικά, αλλά αυτή είναι η γενική εικόνα της τηλεόρασης».
«Μου αρέσουν, αλλά...»
Η αγαπημένη «Λωξάντρα» Μπέτυ Βαλάση, μιλώντας για τη σημερινή εικόνα της ελληνικής τηλεόρασης αποκαλύπτει πως δεν βλέπει πια ελληνικές σειρές, ενώ προτιμά τα ντοκιμαντέρ και τις τουρκικές σειρές: «Μου αρέσουν οι τουρκικές σειρές, αλλά είναι εις βάρος των Ελλήνων ηθοποιών. Εχουμε ηθοποιούς, βιβλία, σκηνοθέτες, τεχνικούς και το μόνο που ενδιαφέρει τα κανάλια είναι τα χρήματα, να είναι φτηνά τα προγράμματά τους».
«Προσεχώς κινέζικα»
«Ολα είναι μια συνέχεια όχι της οικονομικής αλλά της πνευματικής κρίσης των τελευταίων είκοσι χρόνων. Ξεκινήσαμε με ελληνική λογοτεχνία, μέχρι χτες βλέπαμε σειρές από Λατινική Αμερική -και τα γυρίζαμε και εμείς σε ελληνική έκδοση- και από πέρυσι βλέπουμε τουρκικά. Σε λίγο θα βλέπουμε κινέζικα που θα είναι πιο φτηνά» μας είπε ο ηθοποιός Τάκης Χρυσικάκος.
«Αλλάζω κανάλι!»
Τα τουρκικά σίριαλ ενοχλούν και τη Δέσποινα Βανδή για κάποιους πολύ συγκεκριμένους λόγους: «Δεν μπορώ καθόλου τα τουρκικά σίριαλ, αλλάζω αμέσως κανάλι! Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι έχουμε τόσο καλούς ηθοποιούς, σκηνοθέτες, σεναριογράφους κ.λπ. και εμείς βλέπουμε σίριαλ από την Τουρκία».
«Δεν μας τιμά ως Ελληνες»
Μπορεί ο Γιώργος Βασιλείου να θεωρεί τις σειρές αυτές από άποψη παραγωγής ενδιαφέρουσες, αλλά καταλήγει: «Δεν μας τιμά ως Ελληνες να βλέπουμε μόνο τουρκικές σειρές στην ελληνική τηλεόραση».
Με τα χέρια του Λάτσιου...
Οσον αφορά τα ιδιωτικά κανάλια και τις επιλογές τους, ο διευθυντής του ΑΝΤ1 Γιάννης Λάτσιος ήταν εκείνος που έφερε, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, από την Τουρκία τα δικαιώματα τουρκικής σειράς, η οποία, μάλιστα, σημείωσε ρεκόρ τηλεθέασης, συγκεντρώνοντας περισσότερο από ένα εκατομμύριο τηλεθεατές κατά τη διάρκεια προβολής της. Για το κανάλι του Αμαρουσίου τα τουρκικά σίριαλ είναι έτοιμη συνταγή σίγουρης επιτυχίας.

Από την πλευρά του, και ο διευθυντής προγράμματος του MEGA Πέτρος Μπούτος φαίνεται να επιμένει στα τουρκικά, αφού, έπειτα από έξι χρόνια, με τη νέα σειρά «Ερωτας και τιμωρία» κρατάει σταθερά υψηλά ποσοστά τηλεθέασης.

Η εποχή που «Τα σύνορα της αγάπης» θεωρούνταν μόνο μια παρένθεση μεταξύ των δεκάδων ελληνικών σίριαλ των μεγάλων ιδιωτικών καναλιών είναι πλέον παρελθόν. Τώρα θα μιλάμε για ελληνικές παρενθέσεις στο παζλ των τουρκικών σίριαλ στην ελληνική TV.

Αλλωστε, τα τουρκικά σίριαλ δεν είναι μόδα μόνο στην Ελλάδα. Ολα τα Βαλκάνια αλλά και η Μέση Ανατολή αγοράζουν τα ίδια προγράμματα. Μάλιστα, σύμφωνα με την εφημερίδα «Hurriyet», τα τελευταία χρόνια τα σίριαλ αποτελούν ένα από τα πιο δυνατά εξαγώγιμα προϊόντα της Τουρκίας με έσοδα εκατομμυρίων τουρκικών λιρών.