ΑΝΑΣΑ: Μάχη ενάντια στις διατροφικές διαταραχές

Ολα ξεκίνησαν με τα ανατριχιαστικά ρεπορτάζ που αφορούσαν περιπτώσεις κοριτσιών στο εξωτερικό τα οποία δεν έτρωγαν τίποτα και έφταναν να αφήνουν την τελευταία τους πνοή αποσκελετωμένα στο όνομα της ωραίας εμφάνισης. Τότε, αναρωτηθήκαμε αν αυτά συμβαίνουν μόνο μακριά μας. Τα ταμπού και οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής κοινωνίας μέχρι πρόσφατα κρατούσαν καλά κρυμμένα τα μυστικά των ανθρώπων με ψυχογενή ανορεξία, ψυχογενή βουλιμία ή επεισοδιακή πολυφαγία. Ηταν υπόθεση που αφορούσε στενά την οικογένεια και την ασθενή ή τον ασθενή, οι οποίοι ανάλογα με το λιγότερο ή περισσότερο ανοικτό μυαλό που είχαν ζητούσαν βοήθεια από ειδικό. Το τοπίο στη χώρα μας όμως άλλαξε με μια… ΑΝΑΣΑ! Μια ΑΝΑΣΑ που όσο περνάει ο καιρός γίνεται όλο και πιο βαθιά, αφού αγγίζει περισσότερο κόσμο και προσφέρει ανακούφιση σε εκατοντάδες ανθρώπους. 

Ο λόγος για την πρώτη μη κερδοσκοπική εταιρεία στην Ελλάδα με στόχο την ενημέρωση, την πρόληψη και την υποστήριξη των ανθρώπων που έχουν Διαταραχές Πρόσληψης της Τροφής (ΔΠΤ). Δημιουργήθηκε πριν από τρία χρόνια από την ηθοποιό Ζέτα Δούκα, η οποία έχει δώσει την προσωπική της μάχη κόντρα στη νευρική ανορεξία. Τώρα η εταιρεία αποτελεί έναν δυναμικό παράγοντα στήριξης των ασθενών, ενώ πρόσφατα οργάνωσε στη χώρα μας και το 1ο Πανελλήνιο Φόρουμ Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής και μάλιστα με διεθνή συμμετοχή.

«Εχοντας περάσει την ασθένεια αυτή, θεωρώ ότι έχω χρέος να βοηθήσω και άλλους ανθρώπους, ιδιαίτερα εφόσον ως πάσχουσα δεν είχα τη βοήθεια που θα ήθελα προκειμένου να την ξεπεράσω πιο γρήγορα. Τότε τα πράγματα στην Ελλάδα σε επίπεδο ενημέρωσης για τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) ήταν σε εμβρυικό στάδιο, για να μην πω ανύπαρκτο.

Η ΑΝΑΣΑ δημιουργήθηκε επειδή, πριν από τρία χρόνια που αποφάσισα να κάνω κάτι για τις ασθενείς αυτές,  είδα ότι υπήρχαν αμέτρητες ελλείψεις από τον κρατικό φορέα σε επίπεδο θεραπείας και σχεδόν τίποτα σε επίπεδο πρόληψης και ενημέρωσης. Η έλλειψη υποδομής βεβαίως είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που δεν λύνεται από τη μια στιγμή στην άλλη, ούτε η ΑΝΑΣΑ μπορεί να καλύψει τα κενά του ΕΣΥ σε καμιά περίπτωση. Εχει όμως γίνει γνωστό το τι πρεσβεύει, έχει δημιουργήσει το πρώτο Κέντρο Ημέρας στην Ελλάδα με εξειδικευμένες και υψηλού επιπέδου παροχές όσον αφορά τη θεραπεία και το πρώτο συνέδριο στην Ελλάδα για τις ΔΠΤ που διοργάνωσε πρόσφατα έκτισε γέφυρες επικοινωνίας και συνεργασίας με τους κρατικούς φορείς και τα νοσοκομεία που προϋπήρχαν και δραστηριοποιούνταν στον τομέα των συγκεκριμένων νόσων» δήλωσε στην «Espresso της Κυριακής» η κ. Ζέτα Δούκα.

Δεν δίστασε μάλιστα να δημοσιοποιήσει τη δική της ιστορία για να «ταρακουνήσει» αρκετές κοπέλες που έχουν τέτοια προβλήματα, ώστε να καταλάβουν αυτό που πραγματικά τους συμβαίνει.

«Αισθάνομαι ιδιαίτερη συγκίνηση όταν με πλησιάζουν άγνωστοι άνθρωποι και μου λένε ευχαριστώ που τους βοήθησα να παραδεχτούν και να ξεπεράσουν κάτι που τους βασάνιζε πολλά χρόνια. Στην πραγματικότητα, ΕΓΩ τους ευχαριστώ, γιατί αυτό που μου δίνουν είναι ανεκτίμητο» εξηγεί η κ. Δούκα, η οποία θεωρεί πολύ επιφανειακή προσέγγιση αυτήν που θέλει τη showbiz να ευθύνεται για την εξάπλωση του φαινομένου των διατροφικών διαταραχών.

«Αδίκως έχει ενοχοποιηθεί η μόδα περισσότερο και έπειτα ο αθλητισμός και η υποκριτική για την εμφάνιση ΔΠΤ. Η μίμηση μιας διαστρεβλωμένης εικόνας αποτελεί μόνο την αφορμή του προβλήματος. Οι αιτίες είναι βαθιά στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου και ριζώνουν από τα πρώτα χρόνια της ζωής του ακόμα. Τα άτομα τα οποία έχουν έρθει στην ΑΝΑΣΑ δεν είναι ούτε μοντέλα ούτε αθλητές, ούτε ηθοποιοί. Είναι απλώς βασανισμένοι άνθρωποι που ψάχνουν να βρουν το νόημα της ζωής τους» εξηγεί η πρόεδρος της εταιρείας, η οποία έχει φροντίσει να αντιστρέψει τον υποτιθέμενο ρόλο των celebrities, αφού κατάφερε να συστρατευτούν μαζί της συνάδελφοί της, μοντέλα και τραγουδιστές σε διάφορες εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης στο θέμα των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής.


Εύα Σαλαμινίου: «Σημαντική η υποστήριξη από το περιβάλλον»

Σε αυτήν τη μεγάλη προσπάθεια όμως αναδεικνύεται σε κυρίαρχο ο ρόλος του επιστημονικού προσωπικού με επικεφαλής την αντιπρόεδρο της εταιρείας Εύα Σαλαμινίου, η οποία είναι διδάκτωρ Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Ημέρας ΑΝΑΣΑ.

«Η ανταπόκριση του κόσμου υπήρξε πολύ σημαντική από την αρχή της προσπάθειάς μας. Ιδιαίτερα δε τον τελευταίο χρόνο που λειτουργεί το Κέντρο Ημέρας της ΑΝΑΣΑ έχουμε δεχτεί μερικές εκατοντάδες κλήσεις πασχόντων, φίλων ή συγγενών τους, ενώ αυτήν τη στιγμή βρίσκονται σε τακτική παρακολούθηση πάνω από εκατό ασθενείς» λέει για τη μέχρι τώρα εμπειρία της η κ. Σαλαμινίου, η οποία εντάχθηκε σε αυτήν την προσπάθεια επειδή κινητοποιήθηκε από την αφοσίωση και την αποφασιστικότητα της Ζέτας σε αυτόν τον σκοπό αλλά και εξαιτίας της έλλειψης αντίστοιχης δραστηριοποίησης για τις ΔΠΤ στη χώρα μας, όπως την εκλάμβανε αυτή ως επαγγελματίας ψυχικής υγείας.

Αυτό που έχει διαπιστώσει από τις επαφές της με τους ασθενείς είναι ότι οι ΔΠΤ δεν προκύπτουν μόνο σε ανθρώπους από προβληματικές οικογένειες.

«Οι ΔΠΤ μπορούν να προσβάλουν πληθώρα ανθρώπων ανεξάρτητα με το background τους και αντικατοπτρίζουν σειρά δυσκολιών των πασχόντων σε ό,τι αφορά τις σχέσεις τους, την αυτοεκτίμησή τους, τον τρόπο που διαχειρίζονται τις δυσκολίες κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση, ο τρόπος με τον οποίο ο κάθε ασθενής καταφέρνει να μοιραστεί τα προβλήματα και τα ζητήματα που τον απασχολούν ποικίλει» τονίζει η αντιπρόεδρος της ΑΝΑΣΑ. Στη χώρα μας δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ο αριθμός των πασχόντων. Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί ότι οι Ελληνίδες και οι Ελληνες με ΔΠΤ δεν διαφέρουν από τους ασθενείς άλλων χωρών.
Ποια όμως μπορεί να είναι τα περιθώρια αισιοδοξίας για το αποτέλεσμα της θεραπείας ενός ανθρώπου που αντιμετωπίζει τέτοιες διαταραχές;

«Μπορεί να υπάρξει καλή έκβαση, εάν η διαταραχή αντιμετωπιστεί έγκαιρα και από τους κατάλληλους επαγγελματίες υγείας. Πολύ σημαντικό ρόλο για την καλή έκβαση του ασθενούς παίζει και ο βαθμός υποστήριξης που έχει από το περιβάλλον του (οικογένεια, φίλοι). Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι στις ΔΠΤ είναι και πολλοί οι ασθενείς που δεν έχουν καλή έκβαση λόγω της χρονιότητας της νόσου, ενώ ένα αρκετά υψηλό ποσοστό που μπορεί να φτάνει έως και το 20% των χρονίως ανορεκτικών ασθενών δυστυχώς χάνει τη ζωή του είτε από μια οργανική επιπλοκή λόγω της απίσχνασης είτε λόγω αυτοκτονίας» ξεκαθαρίζει η κ. Σαλαμινίου.


Εγκαιρη και πολύπλευρη στήριξη

Οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής απασχολούν πια όλο και περισσότερους επιστήμονες σε όλον τον κόσμο, οι οποίοι συμφωνούν στον σημαντικό ρόλο που παίζει η έγκαιρη αλλά και πολύπλευρη στήριξη του ασθενούς. Στο πλαίσιο του 1ου Forum που διοργάνωσε η ΑΝΑΣΑ, οι Βρετανίδες επιστήμονες Mari Campbell και Gladys Ellis παρουσίασαν στο κοινό τα πρώτα αποτελέσματα, καθώς και τις θεραπευτικές πρακτικές μιας νέας ψυχοκοινωνικής παρέμβασης για εφήβους με ψυχογενή ανορεξία, η οποία διεξάγεται στο Νοσοκομείο MAUDSLEY. Η εντατική φύση της παρέμβασης και ο ομαδικός της χαρακτήρας (θεραπευτικά γκρουπ 4 - 6 ασθενών και των οικογενειών τους) στοχεύουν στην υποστήριξη γονέων και ασθενών και την αποφυγή της ενδονοσοκομειακής νοσηλείας. Στη λογική αυτή κινείται και το Κέντρο Ημέρας ΑΝΑΣΑ, το οποίο λειτουργεί σαν πολυδύναμη μονάδα ημερήσιας φροντίδας και πολυδιάστατης θεραπείας των ασθενών με Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής, με σκοπό τη διάγνωση, τη θεραπευτική αντιμετώπιση, την κοινωνική ένταξη ή επανένταξη και τη λειτουργική αυτονόμηση των μελών του, καθώς και τη στήριξη των οικογενειών τους. Το Κέντρο Ημέρας δέχεται παραπομπές ασθενών (παιδιών, εφήβων και ενηλίκων) από πληθώρα φορέων (π.χ. σχολικοί, νοσοκομειακοί φορείς), καθώς και από τους ίδιους τους ασθενείς ή τις οικογένειές τους. Προϋποθέσεις για την ένταξη των ασθενών στις θεραπευτικές διαδικασίες του Κέντρου Ημέρας είναι η διάγνωση Διαταραχής Πρόσληψης Τροφής (ψυχογενής ανορεξία, βουλιμία, επεισοδιακή πολυφαγία), η διαπίστωση ότι ο ασθενής δεν χρήζει ενδονοσοκομειακής νοσηλείας και παρακολούθησης, ότι δεν πάσχει από άλλες σοβαρές ψυχιατρικές-ψυχολογικές διαταραχές (π.χ. σχιζοφρένεια, εξάρτηση από ναρκωτικά) και ότι συναινεί στην ένταξή του στις θεραπευτικές διαδικασίες του Κέντρου. Για περισσότερες πληροφορίες: www.anasa.com.gr