Ο Γιάννης Κότσιρας για την Χρυσή Αυγή: «Μπερδέψαμε τον εθνικιστή με τον πατριώτη»

Ο Γιάννης Κότσιρας, ο «φύλακας Άγγελός» της μελωδίας. Που κάνει «το χειμώνα καλοκαίρι και το μπαλκόνι σου νησί», μιλάει στο Outnow. «Γιασαλαμ θα πει Αλεξάνδρεια» και Γιάννης Κότσιρας καλό ελληνικό τραγούδι…

Συνέντευξη στον Γιώργο Παπανικολάου

Ένα ακόμη συναυλιακό καλοκαίρι για εσάς, και μια από τις φετινές σας “στάσεις” είναι και το River Party, στη Καστοριά. Μια νεανική (και όχι μόνο!) συνάντηση σε ένα ιστορικό πλέον φεστιβάλ Μουσικής. Τι καλό να περιμένουμε από εσάς, εκείνο το βράδυ;

Σε αυτή τη συνεργασία συναντιούνται πολλά αγαπημένα τραγούδια. Και τα δικά μου και τα κλασικά του Θάνου αλλά τώρα θα υπάρχουν και καινούρια από την επερχόμενη δισκογραφική μας δουλειά. Θα είναι μια “γεμάτη” συναυλία με καλοκαιρινή διάθεση και με συστατικά τα εξαιρετικά τραγούδια, την υπέροχη Ρίτα Αντωνοπούλου, τους υπέροχους μουσικούς τα άψογα φώτα και ήχο. Ότι καλύτερο δηλαδή μπορεί να παρουσιαστεί σε συναυλία σε τόσο δύσκολους καιρούς.

Παράλληλα, “τρέχουν” οι συναυλίες σας σε όλη την Ελλάδα, με το Θάνο Μικρούτσικο και τη Ρίτα Αντωνοπούλου. Αλήθεια, πέρα από τη σπουδαιότητα της μουσικής προσωπικότητας που ονομάζεται Θάνος Μικρούτσικος, τί εκτιμάτε στο συνεργάτη Θάνο; Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα του;

Για τον μουσικό Θάνο Μικρούτσικο, δεν χρειάζεται να πω πολλά. Πολλές φορές το να υπερθεματίζουμε για κάποιον δημιουργό ο οποίος έχει αποδείξει στα χρόνια την σπουδαιότητά του ακούγεται απλά λίγο. Το σημαντικό όμως που ξεχωρίζω, είναι η γενναιοδωρία του, ο αυθορμητισμός και αυτή η ανθρωπιά με την οποία έρχομαι σε επαφή καθημερινά. Είναι πολύ μεγάλη τύχη να γνωρίζεις, να συζητάς, να συναναστρέφεσαι και φυσικά να συνεργάζεσαι με τον Θάνο Μικρούτσικο.

Έχετε τραγουδήσει, πέραν της προσωπικής σας δισκογραφίας και πολλά σπουδαία τραγούδια άλλων ερμηνευτών. Ανήκετε κιόλας, στους πρώτους, που τραγούδησαν- “αγγίξαν” θα μου επιτρέψετε να πω-τραγούδια του Στέλιου Καζαντζίδη ή του φίλου σας Δημήτρη Μητροπάνου, τραγούδια ταυτισμένα με τη φωνή τους, που τα πήρατε και τα ερμηνεύσατε δίχως να παραπέμπετε σε εκείνους; Πώς επιτυγχάνεται κάθε φορά, αυτή η ερμηνεία; Πώς γίνεται να αποφευχθεί η σύγκριση;

Θεωρώ πως όταν αποφασίζεις να πεις κάποιο τραγούδι που έχει σφραγιστεί με την ερμηνεία των μεγάλων τραγουδιστών όπως ο Καζαντζίδης, ο Μητροπάνος ή ο Μπιθικώτσης, είναι ασέβεια και έπαρση είτε να μιμείσαι είτε να προσπαθείς να ανταγωνιστείς αυτές τις ανυπέρβλητες ερμηνείες. Εγώ το μόνο που κάνω, είναι να φιλτράρω τα τραγούδια μέσα από την δική μου προσωπικότητα με απόλυτο σεβασμό στην πρώτη εκτέλεση. Η σύγκριση βέβαια, όταν ακουμπάς τέτοια τραγούδια, είναι αναπόφευκτη. Άλλες φορές τα είπα καλά και άλλες όχι. Προφανώς αυτό είναι που περιγράφετε.

Χάρη σε εσάς τη προηγούμενη δεκαετία, από τα πρώτα βήματα στη δισκογραφία σας, βγάλατε μαζί και με άλλους συναδέλφους σας, το έντεχνο τραγούδι από μια “μιζέρια” που το διακατείχε. Τώρα πια, στις μέρες μας, τί απαιτεί η εποχή από το έντεχνο; Γιατί δεν υπάρχει έντονα επιτυχημένη δισκογραφία;

Αυτό που λέτε δεν ισχύει μόνο για το αποκαλούμενο έντεχνο τραγούδι αλλά είναι ένα γενικό φαινόμενο σε όλα τα είδη του Ελληνικού τραγουδιού. Περνάμε μία περίοδο απαξίωσης και ως ένα βαθμό αδιαφορίας του κόσμου για το σύγχρονο τραγούδι. Γι αυτό άλλωστε και αρκετοί που ασχολούνται με το λεγόμενο λαϊκοπόπ, έχουν αναγκαστεί να εκδίδουν τραγούδια ακόμη και με βρισιές για να μπορέσουν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον. Κι αυτό πάλι βέβαια αποτυχημένα. Θεωρώ πως η αιτίες βρίσκονται στην συνήθεια του γρήγορου σουξέ και στην πειρατεία. Και δεν μιλάω μόνο για το λαϊκοπόπ αλλά για όλα τα είδη. Η τάση των προηγούμενων ετών να καταναλώνονται τα τραγούδια ως ξηροκάρπια, οδήγησε και σε τραγούδια εύπεπτα και ουσιαστικά ασήμαντα. Και από την άλλη η απαξίωση του πνευματικού δικαιώματος, μέσω της πειρατείας από τον κόσμο, οδήγησε τους δημιουργούς σε μια άτυπη αποχή από την δημιουργία σοβαρών τραγουδιών. Τώρα λοιπόν που οι κοινωνικές συνθήκες άλλαξαν, ο κόσμος αναζητά κάτι βαθύτερο. Κάτι σημαντικότερο για να το απογειώσει.

Το τραγούδι επιστρέφει μονίμως στις ρίζες του. Συγκροτήματα πολλά (Imam Baildi, Locomondo, Koza Mostra) διασκευάζουν παλαιότερα άγνωστα τραγούδια, νεότεροι τραγουδιστές (π.χ. Mαρίκα Ρίζου) “συστήνονται” στο κοινό μέσα από “πειραγμένες” ενορχηστρώσεις παλαιών τραγουδιών. Γιατί δεν υπάρχει υλικό στις μέρες μας; Οι νέοι άνθρωποι δεν είναι πιο καλά “καταρτισμένοι” μουσικά σε σχέση με παλαιότερα, ώστε να δώσουν στο τραγούδι, αυτό που πρέπει;

Δεν θεωρώ πως αυτό που λέτε είναι απαραίτητα κακό, ούτε πως είναι πρωτοφανές. Πάντα είχαμε την τάση να πειράζουμε και να επανασυστήνουμε παλιά τραγούδια. Όταν μάλιστα αυτό γίνεται με την εξαιρετική αισθητική των καταπληκτικών καλλιτεχνών που αναφέρατε, αυτό λαμβάνει χαρακτήρα καινούριας πρότασης. Επίσης αν και προφανώς μειωμένη λόγω της συνεχώς αυξανόμενης πειρατείας, η δημιουργία νέων τραγουδιών και μάλιστα πολύ καλών, δεν έχει πάψει ακόμη να υπάρχει. Αυτό που δεν υπάρχει είναι η ενημέρωσή μας σε σχέση με αυτά τα τραγούδια. Η εξάλειψη αυθεντικών μουσικών εκπομπών από την τηλεόραση, η εφαρμογή του playlist στα ραδιόφωνα και η εξαφάνιση του λεγόμενου ραδιοφωνικού παραγωγού που έπαιρνε ένα καινούριο δίσκο, τον άκουγε και επέλεγε εκείνος το τι θα παίξει, έχει οδηγήσει σε μία μονομερή ενημέρωση ως προς τα καινούρια πράγματα με αποτέλεσμα να ακούμε είτε την πρόταση των δισκογραφικών εταιριών, είτε την προσωπική επιλογή των διευθυντών των ραδιοφώνων, είτε το αποτέλεσμα των καλών δημοσίων σχέσεων του εκάστοτε καλλιτέχνη ή παραγωγού. Σίγουρα όμως δεν ακούμε με πλουραλισμό τις νέες προτάσεις.

Το internet βοηθά στο να αναδειχθεί ένας καινούργιος καλλιτέχνης; Ή η υπερπληθώρα ευνοεί τον πιο τυχερό;

Το internet δεν βοηθά να αναδειχθεί ένας καλός καλλιτέχνης αλλά ένας πλούσιος καλλιτέχνης ή ένας καλλιτέχνης με γνώσεις διαδικτύου και φυσικά χρόνο. Την εποχή που τα views αγοράζονται, ο μόνος τρόπος για να ξεχωρίσει κάποιος νέος από εκεί, είναι ή να έχει πολλά λεφτά ή να ξέρει πως να χακάρει.

Ετοιμάζετε ένα δίσκο με το Θάνο Μικρούτσικο και τον Οδυσσέα Ιωάννου, με λαϊκά ηχοχρώματα, ροκ πινελιές και μπαλάντες. Τί πιστεύετε κάνει καλύτερο το Γιάννη, μέσα από αυτή τη δουλειά; Ποιο στοιχείο;

Θεωρώ πως ο συγκεκριμένος δίσκος μου δίνει την δυνατότητα να ξεδιπλώσω περισσότερο από κάθε άλλη φορά την ερμηνευτική μου ικανότητα. Δεν ξέρω εάν αυτό είναι καλό ή κακό. Όμως αυτό που ξέρω είναι πως στο συγκεκριμένο δίσκο είμαι πιο ώριμος και πιο ελεύθερος από ποτέ, σε μία σειρά τραγουδιών που προσωπικά τα συμπεριλαμβάνω στα καλύτερα που έχω πει. Ελπίζω να σας αρέσει όσο αρέσει και σ’ εμάς.

Πώς εξηγείται την άνοδο ποσοστών της Χρυσής Αυγής, ακόμα και στις τελευταίες εκλογές;

Η ανακυβίστηση ή αλλιώς η κωλοτούμπα της Νέας Δημοκρατίας από ακραιφνώς αντιμνημονιακή προ εκλογών και μάλιστα με έντονη παρουσία ακόμη και στο κίνημα των αγανακτισμένων, σε φανατική μνημονιακή μετά τις εκλογές, οδήγησε στην απελευθέρωση και απενοχοποίηση των φασιστικών στοιχείων που είχε συσσωρευμένα στους κόλπους της, με αποτέλεσμα την εμφάνιση της συγκεκριμένης συμμορίας. Θεωρώ πως πάντα υπήρχε ένα τέτοιο ή και μεγαλύτερο ποσοστό νοσταλγών του φασισμού στη χώρα μας απλά ήταν απορροφημένο, σε ήδη υπάρχοντα δεξιά ή ακροδεξιά κόμματα. Από την άλλη βέβαια, σε μια εποχή που η οικονομική κρίση και η ανέχεια, πλήττει όλη την Ευρώπη και ταυτοχρόνως εκτοξεύει τα ποσοστά των νεοφασιστικών ή νεοναζιστικών μορφωμάτων σε όλη την ήπειρο, δύο, τρεις, ακόμη και τέσσερις φορές επάνω από τα συνήθη τους δεδομένα, το ότι στην χώρα μας παρέμειναν σχεδόν σταθερά κοντά στο 9άρι, ενώ οι εκτιμήσεις τους έδιναν διψήφια νούμερα ακόμη και 20άρια διάβασα κάπου, το θεωρώ εξαιρετικά αισιόδοξο.

Ο Διονύσης Σαββόπουλος λέει πως “μπερδέψαμε το φασίστα με το πατριώτη”. Ισχύει;

Φυσικά και ισχύει. Γενικά το έλλειμμα παιδείας και γνώσης της ιστορίας στη χώρα μας, οδηγεί σε τέτοια μπερδέματα. Μπερδέψαμε τον εθνικιστή με τον πατριώτη, τον νεοναζί με τον ακροδεξιό και την ησυχία με την υποταγή. Όλα μπάχαλο. Προσωπικά έχω αφομοιώσει τη φράση του Σαρλ Ντε Γκωλ που λέει πως “Πατριωτισμός είναι όταν η αγάπη για τους δικούς σου ανθρώπους έρχεται πρώτη. Εθνικισμός είναι όταν το μίσος για τους άλλους έρχεται πρώτο.” και ακριβώς επειδή αγαπώ υπερβολικά τη χώρα μου, δεν μπορώ να είμαι εθνικιστής.

Όταν τελειώνει το live-μια συναυλία, σβήνουν τα φώτα, και σε αποχαιρετούν και οι τελευταίοι θαυμαστές σου, που θέλανε μια φωτογραφία σου από κοντά, τί επιλέγεις αμέσως μετά να κάνεις; Ποια πληρότητα επιζητά μέσα σου ο Γιάννης;

Η πρώτη μου ανάγκη είναι η ησυχία. Η προσγείωση στην πραγματικότητα και η απομόνωση. Η πληρότητα βρίσκεται στα απλά. Στα καθημερινά. Μια βόλτα με τους φίλους μου. Μια αγκαλιά από το κορίτσι μου. Οι χαρές που κάνει ο σκύλος μου όταν επιστρέφω σπίτι. Ποτέ μου δεν έμαθα να λαχταρώ αυτά που δεν έχω. Πάντα ένιωθα πλήρης με αυτά τα λίγα τα απλά, που έχω…