Οδύσσεια - Μια παράσταση του Robert Wilson, βασισμένη στο έπος του Ομήρου

«Χρόνια ήθελα να κάνω κάτι στην Ελλάδα, με έλληνες ηθοποιούς και χαίρομαι γιατί αυτό γίνεται τώρα με την "Οδύσσεια", ένα κείμενο εξαιρετικών νοημάτων σε μια εποχή όπως αυτή που διανύουμε». Ο κύριος Ρόμπερτ Ουίλσον, ο 71χρονος ευθυτενής Aμερικανός θεατράνθρωπος _από τους σημαντικότερους της εποχής μας, θυμήθηκε ότι είχε δει στο παρελθόν μια βαρετή «Οδύσσεια» και φάνηκε να μας υπόσχεται ότι η δική του θα είναι καλύτερη.

«Πιστεύω στις συνεργασίες. Αυτές είναι που οδηγούν στη δημιουργία. Κι αυτή είναι η δική μου δουλειά. Να παρουσιάσουμε ένα τελικό αποτέλεσμα όλοι μαζί. Οποιος με ξέρει, γνωρίζει ότι δεν με ενδιαφέρει ο νατουραλισμός. Εγώ είμαι του θεάτρου φόρμας. Η δική μου "Οδύσσεια" έρχεται από έναν άλλο κόσμο κι είναι ένα φανταστικό ταξίδι του μυαλού. Με ενδιαφέρει η παράσταση να αφορά σε όλους, να είναι οικογενειακή, γι΄αυτό να φέρετε και τα παιδιά σας...».

Ο Μπομπ Ουίλσον μίλησε για τον τρόπο δουλειάς του, που είναι κυρίως οπτικός και «γι' αυτό αντέχει έξω από γλώσσα.Πρώτα βλέπω τις σκηνές και μετά βάζω τα λόγια. Ο,τι βλέπουμε δεν είναι απαραίτητο να ακολουθεί ό,τι ακούμε.Πρώτα φαντάζομαι τις σκηνές _λες και είναι για το ραδιόφωνο και μετά τις βάζω στο σανίδι. Οπως τώρα, που σας κοιτάζω, αλλά βλέπω και τι γίνεται έξω από το παράθυρο.Για μένα είναι σημαντικό να σβήνω τα φώτα και να ακούω το κείμενο. Με ενδιαφέρουν οι λεπτομέρειες, οι χειρονομίες, οι κινήσεις. Ολα έχουν να κάνουν με ήχους και στιγμές. Και κυρίως με συνεργασία».

Και επ' αυτού θυμήθηκε και διηγήθηκε ένα περιστατικό, που του συνέβη πρόσφατα στο Βερολίνο:

«Επισκέφθηκα τον ζωολογικό κήπο, λίγη ώρα πριν κλείσει. Εξήγησα ότι δεν θα μείνω παρά λίγα λεπτά. Πήγα και στάθηκα απέναντι από τους γκρίζους λύκους με τα γαλάζια μάτια τους. Τους κοιτούσα και τους παρατηρούσα επί δέκα λεπτά. Κι εκείνοι το ίδιο. Ούτε οι λύκοι ούτε εγώ κουνηθήκαμε. Για εκείνα τα δέκα λεπτά ήμασταν ένα. Αυτό είναι το θέατρο: Να γίνουμε όλοι ένα...».

Παράλληλα ο Μπομπ Ουίλσον αναφέρθηκε στον τρόπο που επιλέγει τους ηθοποιούς του γενικώς και τώρα στην «Οδύσσεια»: «Τους ζητώ να περπατήσουν στη σκηνή, να σταθούν στη σκηνή _κι αυτό είναι το πιο δύσκολο. Μετά τους βάζω να διαβάσουν κάτι, για να ακούσω το ηχόχρωμα της φωνής τους και να τραγουδήσουν. Το κοινό έρχεται όχι μόνον για να δει έναν ηθοποιό σε έναν ρόλο, αλλά για να δει και τον ίδιο τον ηθοποιό, σαν άνθρωπο. Κι όλοι μαζί να γίνονται σύνολο, να γίνονται ένα...».

Ο Γιάννης Χουβαρδάς παρουσιάζοντας τον αμερικανό σκηνοθέτη τόνισε την «τιμή και τη χαρά» του γι' αυτή του τη συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο και υπογράμμισε «το μέγα κέρδος για το Εθνικό αλλά και για ολόκληρο το ελληνικό θέατρο. Ενας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες της εποχής μας βρέθηκε στη χώρα μας για να ασχοληθεί με ένα μεγάλο έργο της ελληνικής γραμματείας». Και εξήγησε ότι «η θεατροποίηση της "Οδύσσειας", του πλέον ίσως συμβολικού κειμένου για τον ελληνισμό μαζί με τη διαδικασία της δουλειάς οδηγούν σε μια παράσταση που μας αφορά όλους _ασχέτως μόρφωσης,γούστου, ηλικίας. Παράλληλα είναι μια δύσκολη στιγμή για τη χώρα μας κι έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία να παρουσιάζουμε έργα που θα ξεπεράσουν τα σύνορα. Ετσι η χώρα μας θα είναι παρούσα δίνοντας σήμα ότι είναι όρθια, ότι στέκεται στα πόδια της και μάλιστα παρουσιάζοντας ένα έργο με έλληνες ηθοποιούς, τον Ουίλσον στη σκηνοθεσία και τη διεθνή του ομάδα στην υποστήριξη της δουλειάς».

Ευχαρίστησε άλλωστε ιδιαίτερα τόσο τους ηθοποιούς όσο και τους τεχνικούς του Εθνικού γιατί έθεσαν τον εαυτό τους «στην υπηρεσία ενός οράματος» όπως είπε χαρακτηριστικά, ενώ ένα εξίσουν μεγάλο ευχαριστώ απηύθυνε στο υπουργείο Πολιτισμού «που συνεχίζει να μας στηρίζει», στους χορηγούς και φυσικά στο Piccolo Teatro, που ανέλαβε τα σκηνικά, τα κοστούμια, τις μάσκες και το φροντιστήριο της «Οδύσσειας».

Παρών και ο Sergio Escobar, διευθυντής του Piccolo Teatro στο Μιλάνο, όπου θα παιχθεί η παράσταση για τρεις εβδομάδες τον προσεχή Απρίλιο _και είχε ήδη σημειώσει προπώληση γύρω στο 40%. «Οταν ξεκίνησα να συζητώ με το Εθνικό Θέατρο για τη συνεργασία αυτή, δύο ήταν οι λόγοι που με οδήγησαν. Καταρχήν ο ίδιος ο Μπομπ Ουίλσον,με τον οποίο έχουμε ξαναδουλέψει στο παρελθόν, και εκτιμώ την ποιότητά του ως καλλιτέχνη και εν συνεχεία το κείμενο. Γιατί η "Οδύσσεια" είναι ο έπαινος της σύγχρονης εποχής. Κι όταν στην Ιταλία απορούσαν με τη διάθεσή μου να συνεργασθώ με την Ελλάδα,σ' αυτές τις δύσκολες εποχές (οι υπογραφές έπεσαν τον Νοέμβριο του 2011) τελικά κατάλαβαν ότι άξιζε τον κόπο. Γι΄αυτό και η εφημερίδα Corriere de la Sera έγραψε τελικά: «Ο Ομηρος είναι πιο σημαντικός από τα spread»... Ισως,», όπως κατέληξε ο Sergio Eecobar,«γιατί σήμερα είμαστε όλοι Οδυσσείς».

Η «Οδύσσεια» σε αριθμούς

Ο προϋπολογισμός εξόδων παραγωγής για το Εθνικό Θέατρο ανέρχεται σε 298.830 ευρώ ενώ το κόστος των ηθοποιών σε 288.342 ευρώ. Η συμμετοχή του Piccolo Teatro ξεπερνά τις 200.000. Στο Μιλάνο, οι ηθοποιοί θα αμοίβονται κανονικά βάσει των 8μηνων συμβολαίων τους και θα παίρνουν και τα εκτός έδρας τους. Η αμοιβή του Μπομπ Ουίλσον είναι εφάπαξ και περιλαμβάνει τη σύλληψη και τη διασκευή, τη σκηνοθεσία, το σχεδιασμό των σκηνικών και τους φωτισμούς της παράστασης. Το τελικό ποσό, σύμφωνα πάντα με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού «είναι σημαντικά χαμηλότερη από το άθροισμα των αντίστοιχων αμοιβών αξιόλογων Ελλήνων συντελεστών των ως άνω ειδικοτήτων που έχουν τα τελευταία χρόνια συνεργαστεί με το Εθνικό Θέατρο». Τα έσοδα από τα εισιτήρια υπολογίζοντας σε 657.000 ευρώ ενώ οι χορηγίες φθάνουν το ποσό των 160.000. Τέλος η πληρότητα αγγίζει το 64% ως το τέλος Νοεμβρίου _μια που ως τότε έχει ανοίξει το ταμείο και σύντομα θα ανοίξει ως τα μέσα Ιανουαρίου.

ΠΟΤΕ & ΠΟΥ

«Οδύσσεια» του Μπομπ Ουίλσον, βασισμένη στο έπος του Ομήρου

Πρεμιέρα την Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2012 στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου στο κτιρίο Τσίλερ (21.00).

Παραστάσεις ως τις 16 Μαρτίου 2013

Η ταυτότητα της παράστασης

Σύλληψη, Σκηνοθεσία, Σχεδιασμός σκηνικού, Σχεδιασμός φωτισμών: Robert Wilson

Κείμενο: Simon Armitage

Δραματουργία: Wolfgang Wiens

Συνεργάτες σκηνοθέτες: Ann-Christin Rommen / Tilman Hecker

Σχεδιασμός κοστουμιών: Yashi Tabassomi

Συνεργάτης - Σχεδιασμός σκηνικού: Stephanie Engeln

Μουσική επίβλεψη: Hal Willner

Συνεργάτης σχεδιαστής φωτισμών: Scott Bolman

Μετάφραση κειμένου στα ελληνικά - Δραματολογική υποστήριξη: Γιώργος Δεπάστας

Μουσική - Πιάνο: Θοδωρής Οικονόμου

Σχεδιασμός ήχου: Studio 19 - Κώστας Μπώκος, Βασίλης Κουντούρης

Φωνητική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου

Βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσσα Τριανταφύλλη

Βοηθός σκηνογράφου: Μαρία Τσαγκάρη

Βοηθός ενδυματολόγου: Βασιλική Σύρμα

Τα σκηνικά και τα κοστούμια κατασκευάστηκαν στα εργαστήρια του Piccolo Teatro di Milano.

Παίζουν:

Οδυσσέας: Σταύρος Ζαλμάς

Όμηρος, Τειρεσίας: Νικήτας Τσακίρογλου

Αντίκλεια, Αρήτη, Ευρύκλεια: Λυδία Κονιόρδου

Καλυψώ, Κίρκη, Σειρήνα, Πηνελόπη: Μαρία Ναυπλιώτου

Ζευς, Αλκίνοος, Εύμαιος: Αλέξανδρος Μυλωνάς

Ευρύλοχος, Αντίνοος: Άκης Σακελλαρίου

Αθηνά, Σειρήνα: Ζέτα Δούκα

Ερμής, Τηλέμαχος, Αλκμαίων: Αποστόλης Τότσικας

Ελπήνωρ: Κοσμάς Φοντούκης

Ναυσικά: Βίκυ Παπαδοπούλου

Ευρυβάτης, Ευρύμαχος: Γιωργής Τσαμπουράκης

Περιμήδης, Αμφίνομος: Γιώργος Γλάστρας

Πολίτης: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης

Σειρήνα, Υπηρέτρια της Κίρκης: Λένα Παπαληγούρα

Σειρήνα, Υπηρέτρια της Κίρκης: Μαριάνα Καβαλιεράτου

Ναύτης: Γιώργος Τζαβάρας

Άντιφος, Αγέλαος: Θανάσης Ακοκκαλίδης

Φαίακες: Λένα Παπαληγούρα | Γιώργος Γλάστρας | Μαριάννα Καβαλιεράτου | Θανάσης Ακοκκαλίδης

Θεοί: Θίασος

Στο ρόλο του Κύκλωπα ακούγεται η φωνή του Δημήτρη Πιατά

Το πρόγραμμα των παραστάσεων

Τετάρτη στις 17.00

Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 20.30

Κυριακή στις 17.00

Τιμές εισιτηρίων: 35, 25, 20, 16 ευρώ (φοιτητικό)

Οικογενειακό εισιτήριο:

2 γονείς και 1 παιδί Ζώνη Β 52

2 γονείς και 1 παιδί Ζώνη Γ 45

2 γονείς και 2 παιδιά Ζώνη Β 65

2 γονείς και 2 παιδιά Ζώνη Γ 55

Το Βήμα