Έλλη Στάη:"Αν δεν ήμουν δημοσιογράφος, θα μπορούσα να είμαι ψυχαναλυτής"

Η καταξιωμένη δημοσιογράφος ,Έλλη Στάη μιλά στο TV Έθνος για την επιστροφή της στη δημόσια τηλεόραση, τις εμπειρίες της στα τόσα χρόνια επιτυχημένης παρουσίασης δελτίου ειδήσεων, αξιολογεί τη δυναμική προσπάθεια που γίνεται στον ενημερωτικό τομέα την τελευταία διετία, αποκαλύπτει τις προθέσεις της για τη συνέχιση της συνεργασίας της με την ΕΡΤ και φανερώνει τι την κάνει να αισθάνεται πραγματικά υπερήφανη.

Eπιστρέφοντας στην ΕΡΤ έπειτα από αρκετά χρόνια καριέρας στην ιδιωτική τηλεόραση, έχετε εντοπίσει κάποιες διαφοροποιήσεις προς το καλύτερο;

Με δεδομένο ότι η επιστροφή μου στην ΕΡΤ έγινε έπειτα από πολλά χρόνια, ήταν σαν να ξεκίνησα εκεί από την αρχή. Αυτά τα τελευταία περίπου δύο χρόνια που είμαι στη Δημόσια Τηλεόραση, διαπίστωσα ότι η παρουσία της στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο της χώρας είναι απολύτως απαραίτητη, με τη λογική του συμφέροντος των πολλών στην επικοινωνία και στην ψυχαγωγία. Κι αυτό πρέπει να αποτελεί έναν από τους κεντρικούς σχεδιασμούς πολιτικής του κράτους στο πλαίσιο ενός ανεξάρτητου φορέα. Στο κομμάτι της ενημέρωσης, όπου αναμείχθηκα και δούλεψα ενεργά αυτήν τη διετία, η προσπάθεια ήταν ουσιαστική και απέδωσε.

Συμφωνείτε με την άποψη ότι σε εποχές σαν αυτές –του ανηλεούς ανταγωνισμού– η δημόσια τηλεόραση φαντάζει σαν απάνεμο λιμάνι για έναν παρουσιαστή ειδήσεων;

Συμφωνώ, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει αυτή η ανεξάρτητη, θεσμοθετημένη και κοινά αποδεκτή λειτουργία της. Θέλω να έχω την πεποίθηση ότι οι εποχές όπου η ατζέντα των ειδήσεων περνούσε πρώτα έξω από τα δημοσιογραφικά γραφεία είναι απλώς ένα παλιό ανέκδοτο.

Το συμβόλαιό σας λήγει αρχές του 2013. Ποιες είναι οι προθέσεις σας;

Το συμβόλαιό μου λήγει τον Φεβρουάριο, που κλείνουν 2 χρόνια. Η πρόθεσή μου όταν αποδέχτηκα την πρόταση της ΕΡΤ ήταν να πάω και να μείνω. Για να κάνουμε δουλειά βάθους και ουσίας, αυτό προϋποθέτει και χρόνο. Το θέμα δεν είναι μόνο οι δικές μου προθέσεις, αλλά και ποιες είναι οι προθέσεις της ΕΡΤ.

Ο διάσημος δημοσιογράφος Νταν Ράδερ έχει πει: «Οι μετρήσεις έρχονται και παρέρχονται, η δημοσιογραφία μένει». Παρακαλώ, σχολιάστε.

Οι μετρήσεις από απαραίτητο εργαλείο, για να προσανατολιζόμαστε στο ποια είναι η απήχηση της δουλειάς μας, έγιναν αυτοσκοπός, που επηρέασε σημαντικά αυτή την ίδια τη φύση και την ουσία της δημοσιογραφίας για πολλά χρόνια. Και όχι μόνο στη χώρα μας, βέβαια. Προσωπικά, πίστευα πάντα ότι οι μετρήσεις έρχονται –και είναι θετικές– όταν η σωστή δημοσιογραφία έχει προϋπάρξει κι έχει χτίσει ένα στέρεο έδαφος.

Ποιος δημόσιος τηλεοπτικός σταθμός, διεθνώς, είναι το πρότυπό σας, αλλά και ποιος πιστεύετε ότι θα έπρεπε να αποτελεί πρότυπο για τη ΕΡΤ;

Είναι αρκετοί οι δημόσιοι, ευρωπαϊκοί κυρίως, ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί από τους οποίους μπορείς να πάρεις στοιχεία-πρότυπα στη λειτουργία τους. Και το TF1, και το BBC και η RAI έχουν χαρακτηριστικά αξιόπιστης και ενίοτε πρωτοποριακής παροχής υπηρεσιών ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Βεβαίως, ο καθένας έχει προσαρμοστεί στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε χώρας και στις ανάγκες των πολιτών τους. Αυτό σημαίνει ότι πρότυπο εξ ολοκλήρου δεν μπορεί να είναι κανείς για την Ελλάδα και για την ΕΡΤ. Πρέπει να πάρουμε τα θετικά των άλλων, αλλά να τα προσαρμόσουμε στα δικά μας ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κι επιπλέον να δημιουργήσουμε πάνω στις δικές μας ανάγκες και οράματα. Η ΕΡΤ, κατά καιρούς, έχει αποδείξει ότι μπορεί να παράγει ιδιαίτερα καλό τηλεοπτικό προϊόν. Δυστυχώς, αυτό που δεν έχουμε κατακτήσει, είναι η συνέχεια και η συνοχή σε αυτό το παρεχόμενο έργο. Γιατί, ας μην κρυβόμαστε, η παθογένεια που κυριάρχησε σε ολόκληρο τον ελληνικό δημόσιο τομέα, της αναξιοκρατικής δηλαδή συμπεριφοράς, έχει πλήξει και την ΕΡΤ, βέβαια.

Θεωρείτε ότι οι εξελίξεις που έβαλαν την Ελλάδα στο κέντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος συμπαρέσυραν και τον Ελληνα τηλεθεατή προς μία πιο παγκοσμιοποιημένη, εξωστρεφή λογική;

Αυτή λοιπόν, είναι μια από τις θετικές επιπτώσεις της κρίσης! Για πολλά χρόνια, λιμνάζαμε σε έναν ελληνοκεντρισμό, που δημιουργούσε αρνητική εσωστρέφεια και αδράνεια. Τώρα, με επίκεντρο τη δυσάρεστη περιπέτειά μας σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, γίναμε αναγκαστικά εξωστρεφείς. Και ασχολούμαστε, ευτυχώς, με θέματα που αφορούν την παγκόσμια κοινότητα, στην οποία έτσι κι αλλιώς ανήκαμε. Ελπίζω, ότι αυτό θα μείνει και μετά την κρίση και θα δημιουργηθεί συνείδηση ενεργού πολίτη του κόσμου και στη χώρα μας.

Συμμετέχετε και σε ποιον βαθμό στη διαμόρφωση της ατζέντας του δελτίου;

Εννοείται ότι συμμετέχω, απολύτως. Ανήκω κι εγώ στη δημοσιογραφική ομάδα, η οποία έχει -και οφείλει να έχει- την ευθύνη της ατζέντας των ειδήσεων. Είναι μια λειτουργία που δεν πρέπει να την αμφισβητεί κανείς. Η δημοσιογραφική ευθύνη και λογική για τις ειδήσεις της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης είναι αυτονόητη. Εξάλλου, αυτό ισχύει για κάθε επάγγελμα. Σκέφτεστε ότι μπορεί να χειρουργήσει, όχι ο γιατρός, αλλά κάποιος διοικητικός υπάλληλος, για παράδειγμα;

Πιστεύετε ότι θα άντεχε ένα infotainment δελτίο ειδήσεων στην ΕΡΤ;

Τι εννοείτε infotainment; Μα νομίζω ότι είναι δεδομένο το προφίλ μιας Δημόσιας Τηλεόρασης. Θέλει εγκυρότητα, σοβαρότητα, ψυχραιμία κι ενασχόληση με όλα όσα αποτελούν σημαντικά ζητήματα της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής του τόπου και διεθνώς.

Τα ιδιωτικά κανάλια δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στο λεγόμενο «lead in». Πράγματι, αποτελεί σημαντικό ατού; Κρίνετε ότι η ΕΡΤ υστερεί σε αυτό;

Το lead in, το πρόγραμμα και ο αριθμός των τηλεθεατών που παρακολουθεί το κανάλι την ώρα που αρχίζουν οι ειδήσεις είναι σημαντική παράμετρος για τη θεαματικότητα. Οι ειδήσεις της ΝΕΤ όντως εκπέμπουν στη «μέση του πουθενά», χωρίς να υπάρχει πριν κάποιο πρόγραμμα που να προσφέρει ένα αρχικό πεδίο προσέλκυσης τηλεθεατών. Με το επιπλέον αρνητικό στοιχείο ότι έτσι όπως έχει διαμορφωθεί το τοπίο των ειδήσεων, μέχρι τις 9, ο κύριος όγκος των τηλεθεατών να έχει ήδη ενημερωθεί, οι ειδήσεις της NET παίρνουν χρονικά ως επιλογή έναν «συμπληρωματικό» θα λέγαμε χαρακτήρα. Αυτό κάνει τη δουλειά μας πιο δύσκολη. Και γι' αυτό τον λόγο προσπαθήσαμε να δώσουμε ένα στίγμα «ύφους» και χαρακτήρα στις ειδήσεις μας, με πολυφωνία, ανεξαρτησία και μαχητικότητα που να φτιάξουν τη σφραγίδα της εγκυρότητας που πρέπει να έχει μια δημόσια και όχι κρατική ή κυβερνητική τηλεόραση.

Τι ποσοστό περίπου των προσωπικών σας συζητήσεων καταλαμβάνει η πολιτική;

Είναι δεδομένο ότι η πολιτική καταλαμβάνει ένα τεράστιο κομμάτι και στην προσωπική μου ζωή για πολλά χρόνια. Οχι γιατί αυτό είναι το αντικείμενο της δουλειάς μου, αλλά το αντίθετο. Για να κάνεις πολιτική δημοσιογραφία πρέπει να είσαι πολιτικό ον με γνώση και κριτήριο. Ετσι, λοιπόν, λογικά, δεν ζω χωρίς να υπάρχω και να συζητώ για τα πολιτικά πράγματα. Πόσω μάλλον τώρα, που όλοι οι Ελληνες είναι υποχρεωμένοι να κατανοήσουν στο βάθος τους όλα τα ζητήματα της οικονομικής και πολιτικής διαχείρισης της χώρας, αφού προσγειωθήκαμε, θέλοντας και μη, σε μια περίοδο βαθιάς πολιτικής κρίσης.

Ποιο είναι εκείνο που σας κάνει, καθημερινά, να αισθάνεστε υπερήφανη;

Το ότι παρά τις δυσκολίες που πάντα έχει η ζωή όλων μας, είμαι διαρκώς ζωντανή και σε εγρήγορση.

Παρ' όλα όσα έχετε κάνει στην καριέρα σας, έχετε «ανεκπλήρωτους» επαγγελματικούς στόχους; Κάποια συνεργασία ή concept που θα θέλατε να έχετε πετύχει;

Πάντα υπάρχουν ανεκπλήρωτοι στόχοι. Μόνο που είναι δύσκολο να τους βάλεις στη σειρά ή να τους περιγράψεις με ακρίβεια και ακόμη να έχεις την πολυτέλεια να τους εκπληρώσεις όταν θέλεις. Και κυρίως, δεν τους εκθέτεις δημόσια, γιατί πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να παρεξηγηθούν. Τη χρονιά που πέρασε πάντως, άρχισα να υλοποιώ έναν παλιότερο στόχο μου, να δίνω το βήμα στις εκπομπές, αλλά και στις ειδήσεις, στους ανθρώπους της κοινωνίας, του πνεύματος, της Τέχνης, της ζωής τελικά, που δεν αποτελούν τους συνήθεις «πελάτες» της τρέχουσας ειδησεογραφίας. Και αυτό να γίνεται με τρόπο ελκυστικό και εμπορικό. Στις συνεργασίες είμαι πάντα ανοιχτή. Πιστεύω στο αναπάντεχο, που μπορεί να πυροδοτήσει τις πιο δημιουργικές εκπλήξεις. Οπως πιστεύω και στις συνεργασίες με πρόσωπα αντίθετα με μένα σε ό,τι αφορά το προφίλ, συμβατά όμως σε ό,τι αφορά τη συνολική και αξιακή αντιμετώπιση των πραγμάτων. Και, βεβαίως, σε ό,τι αφορά τα τηλεοπτικά concepts, έχω πολλά στο μυαλό μου, που μάλλον δεν θα προλάβαινα να τα υλοποίησω όλα εγώ! Αλλα θα μπορούσα να τα συνεισφέρω στον γενικότερο σχεδιασμό ενός ενημερωτικού προγράμματος.

Αν δεν είχε έρθει η δημοσιογραφία στη ζωή σας, υπάρχει κάτι άλλο που θα θέλατε να είχατε κάνει;

Η δημοσιογραφία γενικά, αλλά και η τηλεοπτική δημοσιογραφία ειδικότερα, ήρθε πολύ νωρίς στη ζωή μου. Πιστεύω πως ήμουν τυχερή, γιατί το νωρίς προσδιορίζει και τη δυνατότητα που σου δίνει ο χρόνος να προσαρμόσεις τις δυνατότητές σου σε μια δουλειά που σου ταιριάζει και σε ενδιαφέρει, έχεις τη δυνατότητα δηλαδή να γίνεις δημιουργικός. Τώρα, τι άλλο θα μπορούσα να έχω κάνει; Μα... μάλλον ψυχαναλυτής, αφού τις βασικές αρχές του να εκμαιεύεις τις απόψεις των άλλων πρέπει να τις στηρίξεις σε μια ιδιαίτερη ψυχική προσέγγιση του συνομιλητή σου, που τελικά είναι αυτό που δημιουργεί και τη μαγεία της επικοινωνίας.

Ποιος είναι ο πιο αυστηρός κριτής σας;

Είναι δυνατόν να υπάρχει πιο αυστηρός κριτής από τον εαυτό μας; Εννοείται ότι εγώ είμαι ο πιο αυστηρός, ενίοτε ανηλεής κριτής μου. Αυτό όμως είναι κι ένα στοιχείο το οποίο δημιουργεί όλη εκείνη την εσωτερική λειτουργία του να προχωρήσεις παρακάτω και πιο δημιουργικά. Γιατί ο εαυτός μας, ακόμα κι όταν είναι τόσο αυστηρός κριτής όσο ο δικός μου, δεν είναι ποτέ κακόπιστος. Κι όπως γνωρίζουμε, η κακοπιστία στην κριτική ποτέ δεν βοηθά τον κρινόμενο.

Πρεμιέρα Netweek

Η Ελλη Στάη παρουσιάζει καθημερινά το κεντρικό δελτίο ειδήσεων της ΝΕΤ, ενώ από την επόμενη Δευτέρα, 1/10, ξεκινά και ο νέος κύκλος της εκπομπής «Netweek», που μεταδίδεται στις 10 μ.μ. κάθε Δευτέρα. Προσκεκλημένοι στο στούντιο κάθε εβδομάδα είναι πολιτικοί, επιστήμονες, αναλυτές, δημοσιογράφοι, άνθρωποι της Τέχνης και της κοινωνίας που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων.

Βιογραφικό

• Είναι απόφοιτη της Νομικής Σχολής και σπούδασε πολιτικές επιστήμες στη Γαλλία.
• Η τηλεοπτική της πορεία ξεκίνησε στην ΕΡΤ στις αρχές του '80, όπου παρουσίαζε το κεντρικό δελτίο ειδήσεων δίπλα στον Τέρενς Κουίκ.
• Το 1993 τη βρίσκει στον ΣΚΑΪ όπου καθιερώνει τα τηλεοπτικά παράθυρα.
• Λίγο μετά θα βρεθεί στο Mega με την εκπομπή «Ελλήσποντος» ενώ επί δύο χρόνια θα παρουσιάζει το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του STAR. Από το Star θα βρεθεί στον ANT1 στο κεντρικό δελτίο με συμπαρουσιαστή το Νίκο Ευαγγελάτο, αλλά και την εκπομπή της «Με τα μάτια της Ελλης.
• Το 2007 επιστρέφει στο Mega με την εκπομπή «Ελλη» ενώ για πρώτη φορά συναντιέται τηλεοπτικά με την Ολγα Τρέμη στο δελτίο ως σχολιάστρια.
• Ενα χρόνο μετά θα βρεθεί στον Alpha, όπου συμπαρουσιάζει το δελτίο με τη Μάρα Ζαχαρέα, ενώ επιμελείται και παρουσιάζει την εκπομπή «Persona Grata». Τον Φεβρουάριο του 2011 επιστρέφει στη ΝΕΤ, όπου βρίσκεται έως σήμερα.