Αποθέωση για τον Κέβιν Σπέισι

Ούτε κοσμικό γεγονός ούτε life style επίδειξη ούτε ευκαιρία ζωής για τους Ελληνες παπαράτσι. Η παράσταση του «Ριχάρδου Γ'» στην Επίδαυρο, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, ήταν πάνω απ' όλα ένα πολύ μεγάλο καλλιτεχνικό γεγονός.

Και δεν ήταν μόνο το σεξπιρικό αριστούργημα, ο μυθικός ρόλος του φριχτού, παραμορφωμένου Ριχάρδου, η σκηνοθεσία του Σαμ Μέντες και η ερμηνεία του Κέβιν Σπέισι.

Σημαντικό μερίδιο στη μοναδικότητα της εμπειρίας είχε το ίδιο το αρχαίο θέατρο αλλά και το ελληνικό κοινό. Και τα δύο υποδέχτηκαν, εν μέσω κρίσης, την πολυαναμενόμενη παραγωγή τού Bridge Project με άψογο τρόπο. Γεμάτο το πρώτο μέχρι ασφυξίας -κυρίως το Σάββατο, όπου έβλεπες θεατές ακόμα και ψηλά στα βραχάκια ή στα πλαϊνά του κοίλου, εκεί που οι θέσεις δεν είχαν διατεθεί γιατί δεν πρόσφεραν πλήρη θέα στην ορχήστρα. Με τέλειους θεατρικούς τρόπους το δεύτερο, κι ας χειροκρόταγε στα ενδιάμεσα των σκηνών. Μικρό το κακό.

Και μόνο το γεγονός ότι 27 χιλιάδες (9 κάθε μέρα) Ελληνες φαν του Σπέισι δέχτηκαν, σαν καλά παιδιά, να κρύψουν τα πανέτοιμα (είμαι βέβαιη) κινητά τους τηλέφωνα ή τις ψηφιακές τους μηχανές για να απαθανατίσουν στη ζούλα το ίνδαλμά τους, λέει πολλά. Βέβαια, είχε προηγηθεί μια αυστηρή και πρωτοφανής για την Επίδαυρο προειδοποίηση-έκκληση από μικροφώνου. «Η φωτογράφηση, ακόμα και χωρίς φλας, μπορεί να ενοχλήσει τόσο τους ηθοποιούς, που ενδεχομένως θα σταματήσουν την παράσταση. Θέλετε να πάρετε τέτοια ευθύνη;» Ποιος θα τόλμαγε; Είχε αργήσει και 15-20 λεπτά.

Ορθιο το θέατρο

Μέσα σε απόλυτη σιωπή και προσήλωση κύλησαν οι περίπου τρεις ώρες της παράστασης -χωρίς το διάλειμμα που γίνεται στο Old Vic. Βοηθούσαν πολύ οι υπέρτιτλοι (σε μετάφραση της Εφης Γιαννοπούλου), γιατί όσο να 'ναι οι δυναστείες του Γιορκ και του Λάνκαστερ, που συγκρούστηκαν στον Πόλεμο των Ρόδων, δεν είναι και ψωμοτύρι για το ελληνικό κοινό. Και, στο τέλος, η standing ovation (ας χρησιμοποιήσουμε τον αγγλικό όρο για την αποθέωση ενός θεάματος από όρθιους θεατές) απέκτησε στην Επίδαυρο την πιο κυριολεκτική, ελληνική εκδοχή.

Με το που έσβησαν τα φώτα και μπορούσε επιτέλους ο Κέβιν Σπέισι, κρεμασμένος ανάποδα επί αρκετά λεπτά της ώρας, να πατήσει τα πόδια του στη γη για να υποκλιθεί μέσα στο αιματοβαμμένο του λευκό πουκάμισο, όλοι οι θεατές, σαν συνεννοημένοι, πετάχτηκαν όρθιοι. Εντάξει, έχει ζήσει μεγάλες σκηνές αυτό το θέατρο και έχει χειροκροτήσει καθ' υπερβολή ακόμα και μετριότητες. Αυτή τη φορά όμως η υποδοχή της παράστασης ήταν άνευ προηγουμένου. Ενιωθες, βεβαίως, ότι ήταν και μια εφ' όλης της ύλης αποθέωση. Ο Κέβιν Σπέισι εισέπραττε ετεροχρονισμένα το χειροκρότημα για όλες τις μεγάλες ερμηνείες του στην οθόνη.

Ο σταρ της βραδιάς, μετά τον υποκριτικό άθλο του που αποδείκνυε και επί ελληνικού εδάφους το έγκυρο των θεατρικών περγαμηνών του, φαινόταν να απολαμβάνει έκπληκτος και συγκινημένος την αγάπη του κόσμου. Το ίδιο και ο σπουδαίος αμερικανοβρετανικός θίασος που τον πλαισίωνε. «Στα παρασκήνια, ο Κέβιν Σπέισι χαιρόταν σαν μωρό παιδί» μάς λέει ο Γιώργος Λούκος, ο άνθρωπος στον οποίο χρωστάμε τις δύο σεξπιρικές παραστάσεις του Σαμ Μέντες στην Επίδαυρο. Ο Βρετανός σκηνοθέτης πάντως, για ακόμα μία φορά όπως και πρόπερσι στο «Χειμωνιάτικο παραμύθι», δεν βρέθηκε στην ορχήστρα για να υποκλιθεί στο κοινό. Κι ας τον έδειχναν, καθισμένο δεξιά, χαμηλά στις κερκίδες, τα μέλη του θιάσου.

Οθόνες στην Επίδαυρο

Η δική του δουλειά, πέρα από την άμεση, καθαρή, γρήγορη και μοντέρνα παράσταση που είχε σχεδιάσει για το κλειστό λονδρέζικο Old Vic, ήταν η προσαρμογή της στο αδηφάγο, πελώριο, ανοιχτό αργολικό θέατρο. Ο έμπειρος Μέντες το έκανε με λίγες, αποφασιστικές, καίριες κινήσεις. Εκεμεταλλεύτηκε μέχρι και τις κερκίδες, ανεβάζοντας σ' αυτές τους πολίτες που απαιτούν την ενθρόνιση του δολοπλόκου Ριχάρδου. Ο Σπέισι, κάτω από τη βαρύτιμη ερμίνα του, περπάτησε κουτσαίνοντας γύρω γύρω το περίγραμμα της ορχήστρας, μέχρι να ανεβεί στο θρόνο του, αφού πρώτα έφαγε μια θεαματική τούμπα.

Κατά τ' άλλα, το σκηνικό του Τομ Πάιπερ έμεινε ανέπαφο. Η ίδια κλειστή αίθουσα της παράστασης στο Old Vic με απλώς πιο μαζεμένους τους πλαϊνούς τοίχους για να μην κρύβεται η δράση. Οι ίδιες πόρτες, που καταλαμβάνουν όλο το σκηνικό, μειωμένες κατά δύο. Οι ίδιες εντυπωσιακές βιντεοπροβολές, μόνο που στην Επίδαυρο ήταν απαραίτητη μια πολύ μεγαλύτερη οθόνη. Ετσι για να απολαύσουμε, επιτέλους, πελώριο το εκφραστικό πρόσωπο του Κέβιν Σπέισι όσοι δεν είχαμε μαζί μας κιάλια.

Μέσα σε τέτοια θεατρική ευφορία το κοινό, που ήταν απ' όλα (και θεατρόφιλο και νεανικό και λαϊκό) έγινε και γενναιόδωρο. Ετσι, καινούργια και παλιά μέλη της κυβέρνησης (Μπεγλίτης, Μόσιαλος, Κατσέλη, Βούγιας) κατάφεραν να δουν την παράσταση χωρίς να ακουστεί ούτε ένα σφύριγμα αποδοκιμασίας -δηλαδή, συνέβη το αυτονόητο. Παρών και ο Κωνσταντίνος Γλίξμπουργκ, που δεν χάνει δουλειά τού Μέντες στην Επίδαυρο, αλλά και ο Συμεών της Βουλγαρίας. Οσοι πάντως περίμεναν (ή προφήτευαν) παρέλαση διεθνών και ντόπιων διασημοτήτων θα πρέπει να απογοητεύτηκαν. Η Μαριάννα Λάτση, για παράδειγμα, δεν περιμένει τον Σπέισι για να πάει στην Επίδαυρο.

Πολλοί άνθρωποι του θεάτρου έσπευσαν φυσικά να δουν τον Κέβιν Σπέισι (Γιάννης Χουβαρδάς, Λευτέρης Βογιατζής, Διονύσης Φωτόπουλος, Φιλαρέτη Κομνηνού, Γιάννης Μπέζος, Σταμάτης Φασουλής, Μαρία Ναυπλιώτου κ.ά). Κάποιοι από αυτούς είμαστε σίγουροι ότι θα είναι και οι πιο αυστηροί κριτές της δουλειάς τού Μέντες.