Δεν θίγονται τα Ταμεία, αλλά οι συντάξεις…

Η (ονομαστική) περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων δεν θίγεται από το «κούρεμα» των ομολόγων, αλλά οι εξελίξεις οδηγούν σε νέες πιέσεις στις… συντάξεις. Από τη μερική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους εξαιρέθηκαν τα σχεδόν 20 δισ. της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία δεν θα χάσουν από το επενδεδυμένο κεφάλαιο. Ωστόσο θα υποχρεωθούν σε ανανέωση των τίτλων με νέους μεγαλύτερης (έως και 30ετούς) διάρκειας με χαμηλότερο επιτόκιο. Κάτι που οδηγεί σε μακροχρόνιες απώλειες που υπολογίζονται σε 20% ή 1,6 δισ. ευρώ.

Δηλαδή εάν στη λήξη τους τα ασφαλιστικά ταμεία δεν αγόραζαν… δομημένα (όπως συνέβη την περίοδο 2006-7) και αποφάσιζαν να επενδύσουν σε νέους κρατικούς τίτλους, υπολογίζεται ότι θα επιτύγχαναν υψηλότερες αποδόσεις.

Από την άλλη, τα Ταμεία δεν αποτιμούν (ούτε -συνήθως- ενεχυριάζουν) τους κρατικούς τίτλους και έτσι δεν προκύπτει λογιστική ζημιά, κάτι που αναμένεται να προκύψει για τις τράπεζες.

Κατά συνέπεια ολόκληρη, σχεδόν, η περιουσία των Ταμείων θα μετακυλιστεί για την επόμενη γενιά συνταξιούχων, ενώ όσο τα Ταμεία δεν έχουν ρευστό προκειμένου να καταβάλουν τις συντάξεις (σ.σ. κάτι που αφορά το σύνολο των ασφαλιστικών οργανισμών) δεν θα μπορούν να καταφύγουν στα λήγοντα ομόλογα, προκειμένου να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους προς τους ασφαλισμένους.

Αυτό σημαίνει ότι οι ανάγκες για νέα κρατική ενίσχυση προς τα Ταμεία θα αυξηθούν τα επόμενα χρόνια. Και είτε θα αυξηθούν οι δαπάνες του προϋπολογισμού για την κάλυψη των συνταξιοδοτικών δαπανών είτε θα μειωθούν οι… δαπάνες (δηλαδή θα μειωθούν περαιτέρω οι αποδοχές των συνταξιούχων ή θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση -κάτι που προβλέπεται με τον περσινό ασφαλιστικό νόμο μέσω της αναπροσαρμογής των ορίων ηλικίας με βάση την αύξηση του προσδόκιμου ζωής).

Σε κάθε περίπτωση και στο βαθμό που η αναδιάρθρωση των χαρτοφυλακίων των ασφαλιστικών ταμείων συντείνει στην ελάφρυνση του δημόσιου χρέους είναι προφανές ότι δεν είναι υγιές το κράτος -που εγγυάται τις συντάξεις- να έχει χρεοκοπήσει και να παραμένει άθικτη η πενιχρή (για πολλούς λόγους) περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων. Η οποία αρκεί για τις συντάξεις όλων των Ταμείων για ένα εξάμηνο (ή μόνο για 18 μήνες αναφορικά με τις συντάξεις του ΙΚΑ).

Να σημειωθεί πάντως ότι, ενώ τα προηγούμενα χρόνια επιχειρήθηκε να δημιουργηθεί ένα αποθεματικό για τις συντάξεις του μέλλοντος (επόμενη γενιά), τα αποθεματικά συνεχώς φθίνουν και τα 8 δισ. των ομολόγων του ΙΚΑ ήδη έχουν υποθηκευτεί στις τράπεζες και μέσω των ρέπος το ίδρυμα αντλεί ρευστότητα, προκειμένου να πληρώσει τις συντάξεις. Και αυτό καθώς έχουν καταρρεύσει τα έσοδα (μείον 18% φέτος).

Κατά συνέπεια και ανεξαρτήτως του τρόπου ανακύκλωσης των κρατικών ομολόγων που διαθέτουν τα Ταμεία, απαιτούνται νέοι πόροι ενίσχυσης των οικονομικών των Ταμείων. Αρα, το κράτος πρέπει να παρέμβει δραστικά προς αυτή την κατεύθυνση, όσο σωστικά μετέχουν και σήμερα τα Ταμεία στη συνολική προσπάθεια ελάφρυνσης του κρατικού χρέους.

Ελευθεροτυπία